م.ظرافتی/

سرقت‌های سریالی مجسمه‌های برنزی پایتخت که سارقانش هم هیچ وقت پیدا نشدند، از اوایل سال ۸۹ آغاز شد. وقتی سارقان مجسمه ستارخان و باقرخان را دزدیدند، با خودمان گفتیم، حتی اگر ردی از خودشان به جا نگذاشته باشند، وقتی که می‌خواهند مجسمه‌ها را آب کنند، دم به تله خواهند داد. سارقان اما نه تنها دم به تله ندادند بلکه مدتی بعد مجسمه صنیع خاتم، مجسمه استاد شهریار، دو مجسمه از دکتر شریعتی و مجسمه مادر و فرزند در شهرک غرب را هم هاپولی کردند!

البته باید به این فهرست، مجسمه ابن‌سینا، نظامی گنجوی، استاد معین و چند مجسمه دیگر را اضافه کرد. حالا پس از گذشت یک دهه از سرقت‌های سریالی، مجسمه قیصر امین‌پور ناپدید شده است. ماجرای سرقت‌های سریالی یک دهه پیش و واکنش رئیس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای شهر تهران که می‌گوید: «این یک دزدی عادی نیست، مشکوک و مبهم است و شاید برخی از گروه‌ها در آن دخالت داشته باشند» سبب شده خیلی‌ها بگویند احتمالاً پای همان سارق‌های حرفه‌ای در میان است. گروهی که احتمالاً کارشان را آن‌قدر خوب بلدند که اگر این بار هم پای آن‌ها وسط باشد، قرار نیست به این راحتی‌ها دم به تله بدهند.

این وسط شاید با خودتان فکر کنید مجسمه‌دزدی فقط در کشور خودمان باب است، اما بد نیست بدانید آمار مجسمه‌دزدی در دنیا سر به فلک می‌کشد! تازه فقط مجسمه‌دزدها نیستند که آثار هنری را تهدید می‌کنند، بلکه گروهی به نام «وندال‌ها» هم وجود دارند که در خواندن فاتحه مجسمه‌های گرانقیمت و تاریخی، تخصص دارند. در ادامه چند نمونه از مجسمه دزدی‌های معروف و وندالیسم‌های پر سر و صدا در سرتاسر دنیا را به نقل از ایسنا آورده ایم:

«تقریباً دو ماه پیش بود که مجسمه مرلین مونرو که بر آلاچیق «چهار بانوی هالیوود» واقع در بولوار هالیوود نصب شده بود، به سرقت رفت. این سرقت در روز روشن اتفاق افتاده بود و حتی تعدادی از شهروندان هم سارق را دیده بودند که با آرامش خاطر از آلاچیق بالا رفته و مجسمه برنزی را با اره از جای خودش جدا می‌کند!

چند ماه پیش هم مجسمه‌ای ارزشمند از فرشته «میکائیل» از روستای «اورشولت» در آمریکا برای دومین بار دزیده شد. البته این مجسمه یک بار هم در سال ۲۰۰۰ ربوده شده بود اما پس از چند دست چرخیدن، به دست یک دلال آثار باستانی افتاده بود که آقای دلال پس از اطلاع از سرقتی بودن مجسمه، آن را به روستای اورشولت برگردانده بود.

احتمالاً در اینترنت، تصاویر مجسمه مشهور «دروازه ابر» که یکی از بزرگ‌ترین نمادهای شهر شیکاگو به حساب می‌آید را دیده‌اید. ساخت این مجسمه چیزی در حدود 25 میلیون دلار هزینه برداشته و خالقش «آنیش کاپور» هم تا کنون چند جایزه معتبر بین‌المللی برای طراحی‌اش برنده شده است. چند وقت پیش اما گروهی از وندال‌ها با اسپری به جان این مجسمه بزرگ افتادند و با رنگ سفید روی آن را نقاشی کردند!

مجسمه‌های یادبود «‌وینستون چرچیل» در مناطق مختلف جهان اما احتمالاً رکورددار تخریب محسوب می‌شوند، چون معمولاً هر چند ماه یک‌بار، مورد هجوم وندال‌ها قرار می‌گیرند. مثلاً همین چند وقت پیش در سالگرد مرگ «رادولف هس» ـ معاون آدولف هیتلر ـ مردم فرانسه دست‌های مجسمه وینستون چرچیل را به رنگ خون درآوردند و نام «هس»‌ را با حروف بزرگ و قرمز رنگ بر پایه‌ مجسمه نوشتند... شاید توقع دارید در ادامه از به سرقت رفتن مجسمه معروف آزادی هم بنویسیم؟ خوشبختانه فناوری سرقت مجسمه‌ها در گوشه و کنار دنیا هنوز زورش به نمونه‌هایی مثل مجسمه آزادی نرسیده است. لابد حداقل 20 یا 30 سال دیگر زمان لازم است ما در این ستون خبر دزدیده شدن این مجسمه را به شما بدهیم!